U ktheva kësaj rradhe në Shqipëri të takoja të mitë dhe si gjithmonë mezi prisja të vëreja ndryshimet e atjeshme. Nuk po ndalem kësaj rradhe tek sheshi Skënderbej dhe “Kioska artistike” që kishte ngritur kryetari i bashkisë për të treguar se nga erdhëm dhe ku mund të shkonim (për dreq ajo kioskë ishte vendosur në të njëjtin shesh të amortizuar ku po ai kryetar bashkie ka 10 vjet që drejton, mu në zemër të Tiranës, mu aty ku lind imazhi i kryeqytetit tonë).

Kioske ne Tirane

Kioske ne Tirane

Sidoqoftë nuk po marr mundimin të shkruaj për politikanë shterpë, por për një tjetër ide që ka lidhje më shumë me natyrën e blogut (hm, informatika). Është e vertetë që kur kthehesh në atdhe pas një kohe të gjatë pret të shohësh si është zhvilluar shoqëria dhe ekonomia, si paramendojnë njerëzit të ardhmen, fitimin dhe humbjen. Shoqëria shqiptare ka një tendencë të lehtë studimi nga ana ekonomike.

Ekonomia për hir të një kulture mos-rrespekti ndaj punëdhënësit (kulturë e trashëguar nga komunizmi dhe post-komunizmi) lidhet drejtpërdrejtë me “Kap ça të kapësh” (ose kçk, siç ma shpjegoi një miku im dikur). Kështu, dikur ne e pamë shumë të lehtë të nxirrnim një tavolinë jashtë derës së shtëpisë (private !?) dhe e mbushëm me 5 çokollata Hilal e 10 paketa cigare. Pak nga pak e mbuluam atë tavolinë me një strehë dhe krijuam një kioskë. Ata që nuk kishin frikë të kalonin pak më tej pragun e shtëpisë, u hodhëm drejt e tek Parku, Lana, Muzeu e kudo dhe ngritën një strehë e një tavolinë atje. Asgjë të keqe nuk mund të shihje në një popull që po kalonte një krizë të papritur identiteti (kaosi dhe shkatërrimi) e më tej dhe ekonomike. Ishte interesante të shihje numrin e Kioskave që u krijuan dhe dukej sikur për një çast të gjithë shisnin dhe pak kush vetëm blinte.

Erdhi dita që kioskave t”u jepej shkelmi dhe në njëfarë mënyre dhe përtacisë e ndryshimit të mentalitetit. Disa u përshtatën e disa hapën të tjera forma kioskash. Mbaj mend që pas kioskave lulëzuan bilardot, gazetat, sallat e ping-pongut, më pas lojrat e fatit, sot disa nga ata kioskaxhinjtë kanë hapur Universitete, e ca të tjerë spitale. Seleksionimi natyral bëri punën  e tij. Ca iu futën punës e ca të tjerë ëndërrojnë.

1995-2001, Interneti praktikisht shpërtheu dhe entuziastë, studiues, analistë bindën korporatat e mëdha që të mos investonin më në farmaci, industri e shkenca, por në internet. Shembuj si Amazon.com, Ebay.com etj dukeshin si një imazh suksesi që çdokush mund ta arrinte (dhe teknikisht atëherë ishte shume e lehtë të arrihej, ndoshta dhe sot është po aq e lehtë). Miliona e Miliona dollarë u derdhën në investime në internet, por jo të gjitha u kthyen në fitime. “The Big Boom” tregoi se lekët nuk bëhen dot aq lehtë në internet.

Faqe te fryra me fonde

Faqe te fryra me fonde

Sot pas 8 vjetësh shumë kush e ka harruar këtë datë dhe të gjithë pak nga pak i janë rikthyer investimeve në internet. Kështu, Twitter merr rreth 35 milion dollarë investime (pa një plan të mirëfilltë fitimi) diku në Shkurt të këtij viti. Facebook, një tjetër platformë për Social Networking po kërkon mbi 100 milion dollarë borxh nga disa banka për të përballuar trafikun në rrjetin e tij. Google shpenzon 1.65 milion dollarë çdo ditë nga YouTube (ose 1$ për çdo vizitë tuajën). Listës i shtohen dhe shumë site të tjera.

Ndërsa të rinjtë shqiptarë duan të fitojnë lekë në internet. Një host falas këtu, një host të lirë (me mashtrimin brenda) të krijojmë një faqe, Google AdSense dhe …  kaq kollaj u fitokan lekët me këtë Google AdSense!?

Hm, le ta shohim: ShqiperiaCom Shpk ka një rrjet prej disa faqesh web (shqiperia.com, quareos.com e të tjera) me mbi 35 000 vizita unike në ditë, (mbi 400 000 artikuj)  dhe fiton tek 350 Euro / muaj Google AdSense, (100 vizita = 1 Euro / muaj?) (Kuptohet, ky është një shërbim shumë anësor fitimi për kompaninë tonë që përfiton nga brand për të tjera shërbime). Pra i bie që çdo i ri shqiptar duhet të shpenzojë 4 vjet punë në kompjuter të fitojë një trafik të konsiderueshëm, të harxhojë 15 orë në ditë të merret me faqen e tij që të fitojë jo më shumë se 400 Euro  / muaj. Të gjitha këto për një kioskë virtuale!

Për të mos u keqkuptuar, nuk dua të dekurajoj askënd që do të investojë në këtë drejtim dhe mendon të jetë i suksesshëm. Ajo që shoh dhe që më vjen keq është se shoh të rinj me shumë potencial që kanë braktisur konceptin e mësimit për tu marrë me krijimin e diçkaje që ka shumë vlera vetëkënaqësie, por pak përfitime ekonomike. Për sa kohë ata janë të koshientë që duke punuar në një firmë do të paguheshin shumë më tepër se sa të merren me një faqe web atëherë suksese.

Të jemi të qartë për diçka, shumë pak fitohet nga interneti. As ligji i Parietit 80 me 20 nuk mund të aplikohet në këtë rast. Për mendimin tim norma e fitimi në internet është 1 me 99, pra çfarë shpenzojnë 99 persona, fitohet nga 1 person, dhe mos të harrojmë që mbi të gjitha në aktivitetet për ndërtimet e faqeve në internet ne harxhojmë mbi të gjitha kohën dhe energjitë tona. Do të fitonim shumë më tepër po ti shpenzonim këto 2 burime në diçka tjetër.

Mbi të gjitha, një tjetër Boom besoj se është afër në internet. Shumë shpenzime për faqe pa vlerë (social networking) me njerëz që vërdallisen pa qëllim shpenzimi!